Inhoudsopgave - Sportcrèmes, -poeders, -oliën
- De huid: een veelzijdig wonder dat je moet verzorgen
- Het zitvlak: bron van kracht
- De extremiteiten: handen, benen en voeten verzorgen en beschermen
- Het hoofd: je gezicht redden - beschermende en voedende lippenbalsems en zonnebrandcrèmes
- De zon: vriend en vijand - zonnebrandcrèmes, -sprays & aftersun
- Bescherming tegen beten en steken: protectie tegen insecten voor huid en gezondheid
- Holistische verzorging, meer prestaties & betere regeneratie: warming-up-crèmes, douche-gels & massageoliën
- Extra tips voor de huid van sporters: water en vitaminen
De huid: een veelzijdig wonder dat je moet verzorgen
Het is je grootste orgaan, de beschermlaag tegen schadelijke invloeden, je warmteregulator en je contactpunt met de omgeving. Je zult nooit meer vergeten hoe waardevol een zitcrème of anti-schuurcrème is, als je ooit het genoegen hebt gehad terug te komen van een lange fietstocht of hardloopwedstrijd met een schrale huid en vervolgens onder de douche bent gestapt. Een broze, droge huid die snel barst en branderig aanvoelt, is ook geen pretje in het zwembad of in de winter. UV-bescherming zou vanzelfsprekend moeten zijn, maar ook andere lotions, sportbalsems en zalven kunnen je training en leven veel aangenamer maken. Timing, de juiste pH-waarde, het juiste gebruik en hoe vaak je doucht kunnen de gezondheid van je huid ook maken of breken.
Het zitvlak: bron van kracht
Van het grootste orgaan naar de grootste en krachtigste spier: de gluteus maximus. De grote bilspier (gluteus maximus) maakt deel uit van je heupspieren en is essentieel voor stabiliteit en kracht bij bijna alle sporten en bewegingen. En daar komt nog bij dat we er de hele dag mee en op moeten zitten. Vooral als je actief op het zadel zit en je billen hard aan het werk zijn, ontstaat er veel wrijving en warmte. Zadel, shorts en naden doen de rest en kunnen je beste ritten veranderen in pijnlijke of korte aangelegenheden. Zitvlakpuistjes en abcessen kunnen gemakkelijk ontstaan als bacteriën in de opengebarsten huid terechtkomen.
Zonder wrijving in het zadel: zeem-, billen- en zitcrèmes
Speciale zitcrème, billenzalf of chamois crème kunnen uitkomst bieden. Vetinbrengende en hydraterende extracten zorgen voor minder wrijving. Veel billencrèmes bevatten ook antibacteriële of verkoelende ingrediënten. Welke het beste bij je past, hangt ervan af, of je een eerder droge huid hebt - in dat geval kun je beter een zitvlakcrème nemen die minder water en meer vette stoffen bevat. Voor een verkoelend effect op bijzonder inspannende tochten raden we een zitcrème met een groter wateraandeel aan.
Ingrediënten en huidvriendelijkheid van zitcrèmes en zitvlakzalven
Het is ook de moeite waard, om twee tot drie verschillende zitcrèmes te testen, om te zien welke je het beste verdraagt. Ingrediënten zoals vaseline of plantenextracten zoals allantoïne worden meestal goed verdragen, terwijl bepaalde geurstoffen en conserveringsmiddelen allergische reacties kunnen veroorzaken. De meeste zeemcrèmes zijn tegenwoordig in ieder geval mineraalolievrij en dierproefvrij. Zelfs als de huid al beschadigd is, kunnen de zitvlakzalfjes met kruidenextracten (bijvoorbeeld kamille) de wondgenezing versnellen. Sommige zitkussencrèmes zijn ook speciaal afgestemd op de vrouwelijke huid.
Toepassing van zitvlakcrèmes & billenzalven
Er zijn een paar kleinigheden waar je op moet letten bij het aanbrengen van de crème om de best mogelijke resultaten te bereiken. Je kunt de zeemcrème of broekzalf rechtstreeks op de huid aanbrengen (vermijd de intieme zone), of op de broek of het zeem en met name op de naden. Zorg er daarbij voor, dat je de crème met gewassen vingers aanbrengt en dat je de verpakking van de crème schoon houdt. Het kan ook helpen om met een pas gewassen broek op pad te gaan, vooral omdat de zalf meestal na de rit moet worden uitgewassen.
De extremiteiten: handen, benen en voeten verzorgen en beschermen
Dragende voeten - bescherming tegen blaren, voetzalf en massagecrèmes
Onze voeten zijn een waar wonder van moeder natuur, maar ook ons meest belaste lichaamsdeel. Gemiddeld absorberen ze meer dan 2500 ton gewicht per dag (bij een lichaamsgewicht van 70 kg). Tijdens het sporten neemt de belasting vele malen toe. Bij elke stap met een hardloopschoen, elke bocht met een fietsschoen of elk rotsblok met een klimschoen is er wrijving aan voeten en tenen. Bovendien is er sprake van zweet, uitdroging of zelfs blessures. Huidirritaties en pijn zijn het gevolg en kunnen ervoor zorgen dat je je favoriete activiteit niet kunt beoefenen. Om dit te voorkomen, is het raadzaam om ook hier voorzorgsmaatregelen te nemen.
Net als zitvlakcrèmes zijn er ook speciale blaarbeschermende crèmes en anti-friction-crèmes voor de voeten, die wrijving verminderen en blaren voorkomen. Dit wordt gegarandeerd door hydraterende ingrediënten en een zweetbestendige beschermlaag. Als je al gevoelige plekken kunt voelen of ze uit ervaring kent, dan kunnen slimme blaarpleisters of blaarverbanden de moeite waard zijn. Tegenwoordig komen ze, zelfs bij de meest intensieve training, niet zomaar van de huid los en vormen ze een eenheid met de voet, zodat je pijnvrij kunt bewegen. 's Avonds of na een activiteit en een douche moet je ook voedende voetzalf (bijvoorbeeld met ureum) gebruiken om je voeten soepel te houden.
Snelle benen - ontharen, massage en recovery
Onderzoek in windtunnels heeft herhaaldelijk aangetoond, dat je met onthaarde benen tot 7% meer kracht op de pedalen kunt zetten. Ontharen heeft niet alleen aerodynamische voordelen, het vergemakkelijkt ook de wondverzorging na valpartijen of ongelukken. Scheren is veel gemakkelijker met een ontharingsschuim en is onder wielrenners en triatleten gemeengoed. Maar ook zwemmers, hardlopers, klimmers en andere atleten die vaak last hebben van huidblessures, kunnen baat hebben bij een haarvrije huid.
Je benen profiteren ook van regelmatige verzorging en vooral van herstellende en regenererende crèmes en massageoliën. Sommige sportlotions beloven zelfs minder spierpijn na de training en minder spiervermoeidheid tijdens de training, bijvoorbeeld door toevoeging van de natuurlijke elektrolyt bicarbonaat.
Helende handen - zorg voor voldoende grip en schone desinfectie
Je handen moeten elke dag stevig kunnen toegrijpen, maar ze moeten wel gevoelig blijven. Ze zorgen voor houvast aan de rots of aan de fiets. Ze worden blootgesteld aan wind, regen, zon, water, vuil, stenen en bacteriën. Ze geven je feedback, controle en kracht. Je kunt hun gezondheid en die van jou het beste ondersteunen, door ze voldoende aandacht te geven en te verzorgen.
Hoe belangrijk handdesinfectiemiddelen, -sprays en -gels in dit opzicht zijn, weten we niet pas sinds de Corona-pandemie. Outdoor-sporters en avonturiers moeten sowieso altijd een hand- en huiddesinfectiemiddel in hun bagage of EHBO-tas hebben. En daarnaast moet je ervoor zorgen, dat je handen voldoende gehydrateerd zijn. Veel van de beschikbare handcrèmes zijn tegenwoordig vegan, puur plantaardig of ook vrij van synthetische ingrediënten. Bovendien trekken de crèmes snel in en gaan ze lang mee. Zo houd je zelfs tijdens een lange fietstocht of op de boulderwand een perfect houvast.
Het hoofd: je gezicht redden - beschermende en voedende lippenbalsems en zonnebrandcrèmes
Terwijl je de rest van je lichaam kunt bedekken met textiel om je te beschermen tegen te veel zon, staat een deel van je gezicht altijd bloot aan de zon. Zonnebrillen en petten kunnen helpen. Niet alleen om meer zicht te krijgen, maar ook om je te beschermen tegen zonnebrand of een zonnesteek. Vooral tijdens het sporten is het belangrijk, om je hoofd altijd koel te houden. De gezichtshuid, vooral op de neus en lippen, reageert erg gevoelig op UV-straling en is moeilijk af te dekken, vooral in de zomer. Op lange bergtochten, in de sneeuw of op het water is het risico om ernstig te verbranden zelfs nog groter.
Om zorgeloos van de zon te kunnen genieten, moet je vóór de training altijd de juiste gezichtsverzorging met sun-protection gebruiken. Voor het gezicht zijn er speciaal samengestelde combi-oplossingen, waarmee je zonnebrandcrème-en-lippenbalsem-in-één kunt aanbrengen. De meeste zonnebrandcrèmes zijn ook waterbestendig en hebben vochtinbrengende eigenschappen. Samen met het UVA/UVB-filter zorgt dit ervoor, dat je huid niet vroegtijdig veroudert en je geen pijnlijke brandwonden oploopt. En wat nog belangrijker is, je kunt het risico op huidkanker aanzienlijk verkleinen.
De lippen zijn een van de lichaamsdelen, die bij het aanbrengen van crèmes het vaakst worden vergeten. Toch zijn branderige, droge en ruwe lippen niet alleen onaangenaam tijdens het eten. Verzorgende lipsticks met zonbeschermingsfactor voelen aangenaam aan, zorgen door ingrediënten als aloë vera en allantoïne voor belangrijke hydratering en laten de lippen bijvoorbeeld mintfris aanvoelen. In de volgende paragraaf leggen we uit, waar je op moet letten als het gaat om zonbeschermingsfactor, ingrediënten en in het bijzonder sport.
De zon: vriend en vijand - zonnebrandcrèmes, -sprays & aftersun
Beschermingsfactor & straling: SPF, UVA & UVB - hoeveel bescherming is genoeg?
Bij het kiezen van de zonbeschermingsfactor (SPF voor Sun Protection Factor) geldt vooral voor Noord-Europeanen: more is more.
De zonbeschermingsfactor geeft aan, hoeveel keer langer je met zonnebrandcrème aan de zon kunt worden blootgesteld dan zonder. Daarbij moet de zonnebrandcrème tegen zowel UVA- als UVB-straling beschermen. In noordelijke landen kun je op zijn vroegst voldoende bescherming verwachten van een SPF van 15. In de zonnigere maanden of wanneer je in het zuiden verblijft, moet je een SPF van minstens 30 en bij voorkeur 50 kiezen.
Een goede leidraad voor hoe lang je met de juiste zonnebrandcrème in de zon kunt blijven, is de classificatie van de verschillende huidtypes en hun zelfbeschermingstijd:
| Huidtype | Kenmerken | Zelfbeschermingstijd |
| 1 - Scandinavisch | Zeer lichte huid, meestal blond of rood haar, blauwe of groene ogen, eventueel sproeten, huid bruint nauwelijks, verbrandt gemakkelijk | 5-10 minuten |
| 2 - Keltisch | Blanke huid, meestal blond haar, blauwe of groene ogen, eventueel sproeten, huid bruint slechts licht 10-20 minuten |
10-20 minuten |
| 3 - gemengd | Blanke of lichtbruine huid, meestal donkerblond of bruin haar, verbrandt zelden, huid wordt geleidelijk bruiner 20-30 minuten |
20-30 minuten |
| 4 - mediterraan | Bruine huid, meestal bruin of zwart haar, bruine ogen, verbrandt zelden, bruint snel | 30-60 minuten |
| 5 - donker | Donkerbruine huid, meestal zwart haar, zeer snel bruin, verbrandt bijna nooit | 60-90 minuten |
| 6 - zwart | Zeer donkere huid, meestal zwart haar, huid wordt nauwelijks donkerder, verbrandt zeer zelden | 90-120 minuten |
Dankzij deze classificatie kun je nu eenvoudigweg je veronderstelde zelfbeschermingstijd vermenigvuldigen met de zonbeschermingsfactor en krijg je als resultaat de maximale tijd die je direct in de zon kunt verblijven zonder te verbranden.
Zonnebrandcrèmes en -sprays voor sporters: waar moet je op letten?
Zware activiteiten in de brandende zon of zelfs in of op het water vragen veel van je huid en van je sun-protection. Crèmes of sprays moeten zo snel mogelijk intrekken, lang waterbestendig blijven en geen irritatie veroorzaken of in de ogen lopen. Met speciaal voor sporters bedoelde sun-protection kun je lange tochten maken in de hitte zonder vervelende bijwerkingen. En na een zware dag in de zon en een ontspannende douche kun je je huid helpen, snel te herstellen en gezond te blijven met sport-aftersun-creams.
Bescherming tegen beten en steken: protectie tegen insecten voor huid en gezondheid
Net als bij zonnebrandcrèmes geldt ook hier: als je zorgeloos in de natuur wilt zijn, moet je de juiste bescherming vinden. Dit geldt niet alleen voor tropische of zuidelijke gebieden. Teken, die drager kunnen zijn van ziektes zoals TBE of de ziekte van Lyme, verspreiden zich steeds verder naar het noorden door de klimaatverandering. Muggenbeten kunnen ook meer dan vervelend zijn. Ze kunnen ontstoken raken en infecties veroorzaken. Afhankelijk van de regio kunnen muggen ook malaria, gele koorts, knokkelkoorts of Zika overbrengen. Alsof die vervelende jeuk nog niet erg genoeg is.
Insectenwerende sprays houden de bloedzuigers op afstand en bevrijden je van vervelende en gevaarlijke muggen, teken of midges. Ze zijn ook verkrijgbaar als roller, gel of lotion en bieden je enkele uren bescherming dankzij chemische repellents zoals DEET of natuurlijke citroen- en eucalyptus-extracten. En als een mug of teek je toch te pakken krijgt, ben je blij dat je een tekentang, bite-relief, gifverwijderaar of verzachtende insecten-gel in je bagage hebt.
Holistische verzorging, meer prestaties & betere regeneratie: warming-up-crème, douche-gel & sport massage olie
Warming-up-crèmes, massage-crèmes en stimulerende sportoliën helpen je al vóór de training. Ingrediënten die de bloedsomloop bevorderen, zorgen voor het verwarmende effect. Perfect bij guur weer en koude temperaturen of voor de opwarmfase voor een workout. Als massageolie of opwarmgel om in te masseren, maken ze je spieren lekker soepel en minder blessuregevoelig.
Natuurlijk zijn sport olie en co. minstens zo geschikt voor gebruik na de training of wedstrijd. Ze werken ontspannend en regenererend, verzachten pijnlijke spieren en geven je een goed gevoel. Maar voordat je ze na een activiteit op je huid aanbrengt, moet je je huid reinigen onder de douche met een milde zeep of douchegel (een pH-waarde van 5,5 is ideaal).
Extra tips voor de huid van sporters: water en vitamines
Om je huid gehydrateerd te houden, is het goed om je lichaam niet alleen uitwendig (via crèmes) te verzorgen, maar ook inwendig van de juiste ingrediënten te voorzien. Een strakke, stevige en gezonde huid heeft veel water (of groene thee) nodig en gezonde vetzuren, proteïnen en vitamines zoals A, C en E, bij voorkeur biologische producten van plantaardige oorsprong. Onderweg of vóór, tijdens en na het sporten kun je energierepen, sportgels en sportdrankjes nemen om aan je behoeften te voldoen. Voedingssupplementen kunnen je ook helpen om goed voor jezelf te zorgen en je algehele welzijn te verbeteren.
Hoe lekker een warme douche ook is, elke douche tast ook de eigen beschermlaag van de huid aan en droogt haar uit. Milde douchegels helpen weliswaar, maar het is nog beter als je niet te vaak en niet te heet doucht. Na het douchen zijn de poriën verwijd en is de huid bijzonder geschikt voor dieptereiniging met een gel of schuim. En vergeet daarna je huidverzorging niet!