Een hoogwaardige fietsnaaf verbetert het acceleratiegedrag van een wiel. Hij zorgt voor meer stabiliteit in bochten en bij het remmen. En hij heeft een beslissende invloed op hoe goed een wiel rolt. Het is geen toeval, dat veel monteurs de naaf als het hart van een fietswiel beschouwen.
Hoe functioneert een fietsnaaf?
Een typische fiets naaf bestaat uit een centraal naafhuis, dat de lagers en de as bevat. De as is gefixeerd en biedt de bevestigingspunten voor het wiel aan het fietsframe. Achternaven hebben ook een vrijloopmechanisme, waarmee het wiel onafhankelijk van de trapbewegingen kan draaien.
In de body zijn gaten gemaakt. Deze spaakgaten dienen om de spaken te bevestigen, die op hun beurt de velgen met de naven verbinden. Afdichtingen en eindkappen beschermen de lagers tegen vuil, vocht en andere omgevingsinvloeden.
Welke verschillende fiets naven zijn verkrijgbaar?
Er zijn talloze variabelen in het fabricageproces, die een grote invloed hebben op hun eigenschappen. Inderdaad is het spectrum breed, van specifieke naven voor racefietsen via MTB-naven tot BMX-naven. Er is een fundamenteel onderscheid tussen voor- en achterwielnaven. In detail worden de varianten onderscheiden door de asstandaard respectievelijk de inbouwbreedte, het remsysteem, de vrijloop in het geval van achternaven, de lagering en het aantal spaakgaten. In de volgende lijst worden de verschillende termen en hun betekenis uitgelegd:
- asstandaard: De diameter van de as wordt in mm aangegeven. Een voorbeeld zijn MTB-steekassen met 15 mm op het voorwiel en 12 mm op het achterwiel.
- inbouwbreedte: De inbouwbreedte verwijst naar de afstand tussen de twee montagepunten van de naaf in het frame of de vork. Typische afmetingen zijn bijvoorbeeld 100 mm voor voorwielen en 135 mm of 142 mm voor achterwielen.
- remsysteem: Fietsnaven zijn ontworpen voor velgremmen of schijfremmen.
- vrijloop: Het vrijloopmechanisme laat het wiel draaien zonder dat je de pedalen hoeft te bewegen. De twee belangrijkste systemen zijn palvrijloop en tandschijfvrijloop. Het is belangrijk dat de vrijloop compatibel is met de groepset, bijvoorbeeld 8 tot 11 versnellingen. Singlespeed-naven zijn ook verkrijgbaar.
- lagers: Naven kunnen worden voorzien van instelbare kogellagers (ook bekend als conische lagers) of industriële lagers. Industriële lagers hebben over het algemeen minder onderhoud nodig.
- aantal spaakgaten: Meer spaakgaten betekent over het algemeen meer spaken en dus een grotere stabiliteit van het wiel.
De naafdynamo
Behalve de klassieke modellen zijn er ook fietsnaven met naafdynamo. Deze hebben een ingebouwde dynamo. Het voordeel: je kunt tijdens het fietsen elektriciteit opwekken voor de fietsverlichting en andere elektrische apparaten. Ze zijn vooral populair bij toerfietsers die onderweg zelfvoorzienend willen zijn. Je kunt meer informatie vinden op onze categoriepagina voor naafdynamo's.
De versnellingsnaaf
Een andere speciale naafvariant is de versnellingsnaaf. In tegenstelling tot derailleurversnellingen, waarbij de versnellingen worden gewisseld door de ketting te verschuiven, schakelen versnellingsnaven intern. Dit heeft verschillende voordelen, zoals weinig onderhoud, betrouwbaarheid en esthetiek. Omdat de bewegende delen van de versnellingsnaaf ingesloten zijn, worden ze beschermd tegen milieu-invloeden zoals vuil en water. Tegelijkertijd hebben fietsen met een versnellingsnaaf geen externe derailleur nodig en kun je er met een tandriem op rijden. Dit resulteert in een opgeruimd uiterlijk van de betreffende bike.
Koopadvies – welke naaf is de juiste voor jou
Het kopen van een nieuwe naaf kan op het eerste gezicht ingewikkeld lijken. Maar met de juiste kennis is het niet zo moeilijk om het juiste model te vinden, dat aan jouw behoeften voldoet. De volgende step-by-step-guide geeft je extra hulp bij het kopen:
- gebruiksgebied: Zoals bij veel fietsonderdelen is dit het eerste punt. Als je bijvoorbeeld op zoek bent naar een naaf voor je trekkingbike, heb je stabiliteit op het achterwiel nodig vanwege het gewicht van de fietstassen. Maar een racefiets moet lichter zijn.
- compatibiliteit: Zorg ervoor dat de naaf compatibel is met je fietsframe, je versnellingen en je remsysteem. Maten zoals asstandaard, inbouwbreedte en type rem (schijf- versus velgrem) zijn hier cruciaal.
- materiaal: Naven kunnen worden gemaakt van aluminium, roestvrij staal, kunststof, staal of titanium - met de individuele voor- en nadelen van elk materiaal.
- individuele behoeften: Houd rekening met je persoonlijke rijstijl en specifieke behoeften. Dit kan bijvoorbeeld de behoefte aan een naafdynamo of een versnellingsnaaf zijn.
- kwaliteit: Het gebruik van fietsonderdelen van hoge kwaliteit wordt aanbevolen, want die gaan lang mee. Dit is vooral merkbaar bij lagers, waar kwaliteit cruciaal is.
De duurzaamheidskwestie
Een vraag die vaak wordt gesteld, is die, naar de levensduur van een naaf. Deze is afhankelijk van verschillende factoren. Denk hierbij aan de kwaliteit van het materiaal, onderhoud en invloeden van buitenaf. Merken als DT Swiss, Mavic, Shimano en Novatec bieden naven die bekend staan om hun robuustheid en duurzaamheid. Maar regelmatig onderhoud en de juiste verzorging kunnen de levensduur aanzienlijk verlengen.
Fietsnaven online kopen
Heb je een nieuwe naaf uitgezocht? Om je te helpen deze snel te monteren, bieden wij het juiste gereedschap aan. En natuurlijk hebben we ook een groot assortiment aan fietsvelgen, spaken en nippels, freehub-bodies en adapters, evenals quick-releases en steekassen voor je wielreparatie.
In plaats van in verschillende shops te zoeken, bestel je bij ons alles wat je nodig hebt voor naven en wielen gemakkelijk op één plek. Dat bespaart tijd en geld en is goed voor het milieu. Dus, waar wacht je nog op? Optimaliseer de performance van je bike, zodat je binnenkort nog beter over weg en trails kunt rollen!