Het MTB-stuur - een onmisbaar onderdeel van je mountainbike
Of het nu gaat om een razendsnelle bostrail of een afdaling in het fietspark - je bestuurt je fiets voornamelijk via één deel van de cockpit - het stuur! Naast de pedalen en het zadel is dat het belangrijkste contactpunt tussen je lichaam en de mountainbike of e-mountainbike. Het speelt niet alleen een beslissende rol bij het houden van je evenwicht tijdens het fietsen, maar ook wat betreft de controle. Je gebruikt het stuur om de rijrichting te bepalen. Je gebruikt het stuur om oneffen terrein te compenseren. En met het juiste stuur kun je ook meer veiligheid en comfort bereiken tijdens het fietsen.
Stuur op een mountainbike - mogelijke varianten
In principe kun je de vele mountainbike-sturen verdelen in twee categorieën: rechte MTB-sturen (flatbars) en gebogen MTB-sturen (riser-bars).
Bij riser-bars liggen de uiteinden van het stuur waaraan je de handvatten of bar-ends bevestigt hoger dan het midden van het stuur en zijn naar achteren gebogen. Dit verandert je houding op de fiets en verbetert het comfort. Veel mountainbikers zijn er echter ook van overtuigd dat een gebogen stuur meer controle geeft in het terrein en op trails.
Flatbars komen vooral voor op zeer sportieve (race)fietsen. Met een recht (of bijna recht) stuur verplaatst het lichaamsgewicht zich naar voren, is er veel druk op het voorwiel en dus meer tractie. Dit zorgt voor een zeer nauwkeurig en direct sturen. Maar hoe steiler de afdaling, hoe meer het gewicht zich over het voorwiel verplaatst. Vooral met een recht stuur kan dit extreem worden en kan het stuur te direct reageren voor sommige rijders. Los van dergelijke smaakkwesties is het effect toch sterk: omdat de controle over je bike dankzij de specifieke constructie van dit stuur krachtiger wordt.
Riser-bars (gebogen sturen) brengen het bovenlichaam in een bijzonder rechte positie. Dit is in het begin comfortabeler, en het lagere lichaamsgewicht over het voorwiel maakt de mountainbike gemakkelijker te besturen met een gebogen MTB-stuur. Omgekeerd moet je de fiets op vlakke stukken met iets meer lichaamsdruk sturen, en ook het optillen van het voorwiel voor obstakels kan zwaarder zijn en meer inspanning vergen met een sterk gebogen stuur.
Koopadvies - op welke afmetingen en details moet ik letten bij een MTB-stuur?
Maar welk MTB-stuur is het juiste voor jou? Voordat we in detail treden en deze vraag beantwoorden, moet het nieuwe stuur eerst passen op de klemming van de stuurpen van je mountainbike. Tegenwoordig is een diameter van 31,8 (of 31,7) mm gebruikelijk, 35 mm voor enduro-mountainbikes respectievelijk enduro-sturen en voor downhill-fietsen of downhill-sturen ook 35 mm. Op oudere fietsen was 25,4 mm de maat voor alles, op heel oude fietsen ook 22,2 mm.
De tweede vraag is, welke breedte je voorkeur heeft. Hier komt de natuurkunde om de hoek kijken: hoe breder het stuur, hoe groter de hefboomwerking bij het draaien. Een breder stuur zorgt daarom voor meer veiligheid op technisch terrein. Maar het stuur moet ook passen bij je lichaamsgrootte: hoe langer je armen zijn, hoe breder het stuur kan zijn. Iemand die 1,65 meter kort is, zal eerder een stuur gebruiken dat 680 tot 710 mm breed is. Een gemiddeld persoon van 1,80 meter rijdt bijvoorbeeld met een 760 mm breed stuur, maar voor enduro- of downhill-rijden is 780 of 800 mm populairder. Natuurlijk kun je in je favoriete fietsenwinkel ook speciale downhill-sturen vinden.
Een tip: koop bij twijfel een breder stuur, want je kunt het stuur gemakkelijk inkorten als het te breed voor je is.
De volgende beslissing is meer een kwestie van smaak, maar vooral een beslissing over comfort en controle: of je stuur gebogen is, dus hoger bij de handgrepen dan bij de stuurklem, beïnvloedt je positie op de fiets. Dit hoogteverschil ligt normaal tussen 0 en 40 mm. De regel hier is: hoe groter het hoogteverschil, hoe meer rechtop je zit en hoe minder gewicht en dus druk je op het voorwiel uitoefent (zie voor meer hierover de eerste paragraaf).
Tot slot kun je bedenken hoe ver het stuur naar achteren moet buigen (backsweep); 0 tot 9 graden zijn de meest voorkomende variaties. Hoe meer backsweep, hoe meer je rechtop zit en de hoek van je polsen verandert bij het vastpakken. Het hangt dus allemaal af van je persoonlijke voorkeuren. Of het nu gaat om brede sturen, rechte of gebogen sturen - bij BIKE24 vind je een grote selectie mountainbikesturen. Zo kun je altijd het juiste stuur vinden voor je volgende fietsavontuur.
De afmetingen van een mountainbike-sturen in één oogopslag:
- diameter van de klemming: deze moet overeenkomen met die van de stuurpenklem in je mountainbike. Standaard zijn tegenwoordig 31,8 mm of 35 mm voor enduro- en downhill-fietsen. Oudere sturen en stuurpennen hebben klemmen met 22,2 mm (zelden) of 25,4 mm (in het verleden een gebruikelijke maat).
- breedte van het stuur: moet passen bij lichaamslengte en gebruik. Hoe langer de fietser en hoe technischer het gebruik, hoe breder het stuur moet zijn. Momenteel zijn afmetingen tussen 720 en 760 mm gebruikelijk. Veel fietsers zoeken echter ook een MTB-stuur van 800 mm.
- rise / upsweep: dit is het hoogteverschil tussen het klemgedeelte en de uiteinden van het stuur. Meer rise betekent een meer rechtopstaande, comfortabele houding en minder gewicht (=druk) op het voorwiel. De vuistregel hier is: hoe sneller je rijdt, hoe minder rise. Hoe technischer je rijdt, hoe meer rise.
- backsweep: hoe meer backsweep, hoe rechter je zit en hoe rechter je handen het stuur vasthouden.
De materialen van een mountainbike-sturen
Een mountainbike stuur kun je ook op basis van het gebruikte materiaal van elkaar onderscheiden. Aluminium sturen zijn voor veel bikers de eerste keuze, omdat ze een goede prijs-kwaliteitverhouding bieden. Carbon MTB-sturen daarentegen zijn in trek bij racers, omdat ze de laatste gram gewicht besparen en tegelijkertijd comfort beloven. Er zijn ook MTB-sturen van titanium, staal of scandium. Deze speciale metaallegeringen worden echter zelden gebruikt en zijn eerder iets voor liefhebbers.
- aluminium stuur MTB: het standaardstuur is van aluminium, het materiaal is betrouwbaar, gewicht, stabiliteit en prijs zijn in het beste compromis.
- carbon stuur MTB: carbonvezel is lichter en stabieler dan aluminium, maar ook duurder. Een carbon MTB stuur is daarom een kleine luxe, maar kan veel gewicht besparen op je fiets.
- titanium/staal/scandium: vooral liefhebbers hebben sturen van speciale metaallegeringen, omdat die meestal vrij duur zijn.
MTB-sturen - samenvatting
- Het MTB-stuur is het belangrijkste onderdeel in de cockpit van je mountainbike. Het geeft controle, compenseert onevenwichtigheden op het parcours en heeft een belangrijke invloed op je rijpositie.
- De belangrijkste afmetingen voor MTB-sturen zijn de klemdiameter, de stuurbreedte, de rise en de backsweep.
- MTB-sturen zijn van verschillende materialen gemaakt. De meest voorkomende zijn aluminium en carbon sturen.
- De belangrijkste factor bij het kopen van een MTB-stuur is het beoogde gebruik. Denk daarom voor de aanschaf goed na over de fietsavonturen die je met je nieuwe MTB-stuur wilt ondernemen.