MTB-enduro-bikes - tussen trail-flow en downhill-skills

Met plezier bergop, met enthousiasme bergaf - zo zou je de eisen aan een enduro-MTB kunnen samenvatten. De misschien wel beste van de full-suspension-mountainbikes en e-mountainbikes zitten ergens tussen een touring-mountainbike met full-suspension en een freeride-bike in, maar ze moeten alle sterke punten van deze categorieën in zich hebben. Dat wil zeggen: een enduro is bergop bijna even wendbaar en lichtvoetig als een touring-mountainbike met full-suspension, maar bergaf op ruw terrein geeft hij je evenveel plezier als een freeride-bike. Dit is ook de reden voor het onderscheid met de categorie trail-bikes: deze hebben weliswaar ook een krachtig chassis en zijn ook volledig uitgerust om plezier te hebben op technisch terrein; enduro-mountainbikes bieden ook nog eens meer veerweg, een vlakkere stuurhoek en een langere wielbasis op steil terrein.

Om ervoor te zorgen dat een enduro, als absolute duizendpoot voor ambitieuze allround-rijders, deze veeleisende evenwichtsoefening kan volbrengen, moeten de ontwikkelaars en fabrikanten van enduro-fullys vooral aandacht besteden aan twee aspecten: lichtgewicht onderdelen en een geavanceerd chassis.
Vanwege de hoge eisen en hun populariteit zijn enduro's de laatste jaren ook echte technologiedragers geworden. Veel innovaties van de afgelopen jaren in de vering van mountainbike-fullys, maar ook in de geometrie, vinden hun oorsprong in het enduro-segment. Zo komen veel innovaties in platformschokdempers uit het enduro-segment, en de tegenwoordig op mountainbikes populaire geometrie, met lange bovenbuis en korte stuurpen, werd voor het eerst gebruikt op enduro-fietsen.

Momenteel is de trend bij enduro-fietsen naar iets meer veerweg - waardoor ze zich ook weer sterker onderscheiden van trail-fietsen, die iets minder veerweg hebben. 150 tot 170 mm veerweg bij de voorvork en ongeveer 160 mm achter, extreem gripvaste en geprofileerde noppenbanden, een breed stuur - met deze ingrediënten heeft de enduro de laatste tijd zelfs de freeride-bikes een beetje overvleugeld. Toch kunnen enduro's nog steeds goed bergop rijden en imponeren ze vooral op glooiende singletrails. Daarom is de enduro waarschijnlijk de veelzijdigste en, niet verrassend, een van de populairste mountainbike-categorieën.

Uitdagende afdalingen, geen compromissen op technische single-trails, epische tochten in de bergen, altijd vooraan op het huiscircuit: als dit je verlanglijstje is voor je volgende mountainbike, dan heb je een enduro nodig - zo simpel is het.

Het verschil met een freerider: je wilt elke afdaling verdienen en natuurlijk met de fiets omhoog rijden in plaats van (zoals freeriders) met de shuttle - kwestie van eer.

Het verschil met een toer- of trail-fiets: enduro's bieden aanzienlijk meer veerweg en dus veel meer kans op plezier, zonder je bergop af te remmen. Qua vering en banden zijn enduro's afgeslankte freeriders, maar qua eigenschappen bergop worden ze nog steeds geacht even goed te werken als een toerfiets. Te mooi om waar te zijn? Het concept heeft zich in de loop der jaren bewezen: enduro's zijn de perfecte allrounders onder de mountainbikes - met een duidelijke focus op rijplezier op technische trails en snelle afdalingen.

Om een enduro-MTB zo goed en veelzijdig te laten functioneren als de theorie belooft, zijn twee punten essentieel: een laag gewicht en een krachtige, hoogwaardige vering. Alleen met deze ingrediënten kan een enduro-fiets echt tot zijn recht komen, je bergop niet afremmen en je in de afdaling niet tegenhouden.

Dit maakt ook duidelijk: als je jezelf wilt trakteren op een goede enduro-MTB, moet je richting je persoonlijke pijngrens gaan voor wat de prijs betreft. Want zoals voor elke fiets geldt ook voor enduro's: elke gram minder kost een paar euro meer. Als het om enduro-fietsen gaat, is het de moeite waard om iets meer geld te investeren, nog meer dan in veel andere fietscategorieën.

Bij elke mountainbike rijst de vraag: aluminium of carbon? Voor enduro is het antwoord vrij eenvoudig: indien mogelijk moet je jezelf een enduro-MTB met een carbon frame gunnen. Want een zo laag mogelijk gewicht speelt bij enduro-mountainbikes een doorslaggevende rol. 
Koolstofvezel is lichter dan aluminium, en daarom rollen hoogwaardige enduro's altijd met carbon frames de baan op. Aluminium is het goedkopere framemateriaal, maar doet qua functionaliteit en duurzaamheid niet onder voor carbon. Er is in principe geen verschil in framestabiliteit tussen carbon en aluminium. Dus als je budget beperkt is, kan het slim zijn om te besparen op het frame zelf en te kiezen voor een model van aluminium, en voor onderdelen van hogere kwaliteit te kiezen op de enduro-MTB van je keuze.

De vering, dat wil zeggen de verende voorvork en schokdemper, biedt op de enduro veel veerweg: rond 160 mm achter, en bij de vorken is momenteel 170 millimeter populair. Omdat ook hier een laag gewicht erg belangrijk is, worden op de enduro vaak luchtveringselementen gebruikt. Als de zwaartekracht nog sterker op de proef wordt gesteld, is een stalen veerdemper aan te bevelen, vooral voor zwaardere rijders. Omdat enduro-fietsen, ook al presteren ze fantastisch down-hill dankzij de lange veerweg, bergop geen concessies mogen doen, is platformdemping op de verende voorvork en luchtschokdemper zeer aan te bevelen. 
Dit betekent dat de vork en schokdemper drie dempingsstanden moeten bieden: open voor maximale prestaties downhill, een mediumstand voor de beste veerprestaties op snelle single-trails, en een zeer strakke stand of zelfs lockout voor lange beklimmingen. Hier moet je dus zeker op letten - enduro-fietsen met vering zonder zo'n meertrapsdemping kun je beter niet overwegen. Overigens: meertraps-platformdemping is alleen bijzonder comfortabel en effectief als je die met een afstandsbediening vanaf het stuur kunt bedienen. Als de hendel voor het instellen van de platformdemping altijd bij de hand is, gebruik je de verschillende standen altijd als het terrein daarom vraagt.

Enerzijds moeten de banden van een enduro goede grip en bochtenstabiliteit bieden voor leuke trailruns en pittige afdalingen, maar anderzijds moeten ze ook licht rollen. Daarom zijn de meeste enduro's uitgerust met 2,3 en in extreme gevallen tot 2,6 inch brede mountainbikebanden met een uitgesproken noppenprofiel, vergelijkbaar met die op freeride-fietsen. Het verschil: op enduro-fietsen moeten de banden nog steeds zo licht mogelijk zijn. In plaats van een heavy-duty-karkas met antilekbescherming worden hier banden gebruikt die een extreem laag gewicht hebben - die bewust een compromis sluiten op het gebied van antilekbescherming. Als je met je enduro echt helemaal los wilt gaan en veel op blokkerig terrein wilt rijden, dan moet je banden monteren met maximale antilekbescherming. Bij BIKE24 vind je een grote keuze aan banden voor je Enduro.

De trend bij de huidige enduro's, met hun grote vering, gaat in de richting van een nog betere downhill-performance. Daarom monteren de meeste productontwikkelaars krachtige remsystemen op de enduro-fullys. Hoe belangrijker snelle afdalingen met veel hoogtemeters voor je zijn, hoe meer je moet letten op een remsysteem met vier zuigers. Ze zijn iets zwaarder dan de schijfremmen met twee zuigers, die op mountainbikes voor crosscountry en toertochten worden gebruikt, maar ze zijn krachtiger en, in combinatie met grote remschijven, stabieler. Daardoor bieden ze ook bij langdurig en zwaar remmen constante prestaties zonder oververhitting. Ongeacht welke schijfremmen je enduro heeft, er moeten altijd grote remschijven gemonteerd zijn - bij voorkeur met een diameter van 203 millimeter. Hoe groter de remschijf, hoe beter deze bestand is tegen de warmtebelasting tijdens lange afdalingen.

De wielen van een enduro-MTB moeten stabiel zijn, maar toch zo licht mogelijk. Dit is een evenwichtsoefening, waarbij in geval van twijfel het draagvermogen voorrang moet krijgen op het lagere gewicht. Hoewel de wielen als roterende massa een beslissende invloed hebben op hoe levendig een mountainbike kan accelereren, is het aankomen op de bestemming vaak belangrijker bij langere tochten of in hoogalpien terrein. Qua wieldiameter is er momenteel een lichte trend naar grotere 29-inch-wielen voor enduro-fietsen, die soepeler rollen en dus zekerheid bieden op ruig terrein. De kleinere 27,5-inch-wielen daarentegen zijn door hun ontwerp wat stabieler en beloven een wat levendiger rijgedrag. Het is dus vooral een kwestie van persoonlijke eisen en rijstijl welke wieldiameter zinvoller is op een enduro: als je op zoek bent naar een meer handelbare, speelse enduro, past daarbij een 27,5 inch, als je graag met hoge snelheid over blokkerig terrein schiet, bieden 29 inch iets meer soepelheid en stabiliteit.

Zogenaamde mullet-setups komen ook steeds vaker voor. Voor degenen die niet bekend zijn met slechte kapsels, de naam is een verwijzing naar het ooit populaire ongelijke kapsel: kort aan de voorkant en zijkanten, lang aan de achterkant. Mullet-bikes hebben dan ook verschillende wielmaten, meestal een 29-inch-voorwiel gecombineerd met een 27,5-inch-achterwiel. Het voordeel van de mullet-bike is, dat het 29-inch-wiel aan de voorkant sneller rolt en hobbels beter opvangt, terwijl het 27,5-inch-wiel aan de achterkant zorgt voor een scherp rijgedrag. Klein nadeel: bij een lekke band moet je verschillende maten binnenbanden of zelfs buitenbanden bij de hand hebben.

Hoe lager het gewicht van een enduro-fiets, hoe plezieriger je erop rijdt. Daarom moet de weegschaal maximaal 15 voor de komma aangeven; minder is natuurlijk altijd beter. Enduro's van hogere kwaliteit in de prijsklassen boven 5.000 euro moeten ruim onder de 15 kilo wegen; in het topsegment zijn gewichten tot 14 kilo mogelijk voor enduro's.

Verlaagbare zadelpennen, ook wel dropper-posts genoemd, zijn nu op bijna alle mountainbikes gebruikelijk. Ook op enduro-fietsen zijn ze een absolute must. Alleen met een dropper-post is onbelemmerd sturen op technische trails en bij snelle afdalingen gegarandeerd. Om ervoor te zorgen dat je het zadel echt laat zakken telkens als dat nodig is, moet je de verlaging kunnen bedienen met een afstandsbediening vanaf het stuur. Net als bij de platformdemping van de vering geldt, dat als je de zadelpen kunt laten zakken zonder dat je je hand van het stuur hoeft te halen, je deze enorm nuttige functie echt altijd zult gebruiken.

Last but not least: om ervoor te zorgen dat je altijd een goede grip op je enduro-MTB hebt en hem kunt beheersen, zijn stuurgrepen die bij je handen passen ook belangrijk. Als je de standaard stuurgrepen niet echt goed vindt, of als ze te dik of te dun zijn, vind je bij BIKE24 een grote selectie stuurgrepen.

Enduro-mountainbikes zitten ergens tussen een trail/touring-fully en een freeride-bike in, en zijn daarom de alleskunners onder de off-road-fietsen.
Vergeleken met freeride-bikes zijn enduro-fietsen zo ontworpen, dat je ook goed bergop kunt rijden.
Vergeleken met trail/touring-fullys bieden enduro-MTB's meer veerweg, zodat je meer plezier hebt tijdens het afdalen.
Door hun veelzijdigheid staan enduro-fietsen absoluut garant voor plezier - als de omstandigheden goed zijn: een laag gewicht en een hoogwaardige vering zijn cruciaal.
Bij enduro-fietsen loont het, meer dan bij andere fietscategorieën, om qua prijs tot de pijngrens te gaan. Hoe duurder een enduro-fully is, hoe lichter hij is en hoe hoger de kwaliteit en beter de vering.
Let er voor een optimale performance op, dat de veringselementen op de Enduro platformdemping hebben met drie modi.