Klikpedalen voor fietsen - meer rijplezier en kracht off-road en op straat

Met één klik naar de overwinning in de Tour de France. Toen de Fransman Bernhard Hinault in 1985 de Tour won, was dat het begin van een revolutie in de wielersport. Hinault was de eerste die klikpedalen in de race gebruikte, in plaats van haakpedalen, die toen gebruikelijk waren. Bijna 40 jaar later zijn ze een onmisbaar onderdeel van de fietsuitrusting - zowel op de weg als off-road.

Vergeleken met klassieke platformpedalen bieden klikpedalen veel voordelen. Een stevige verbinding tussen schoen en pedaal voorkomt wegglijden van het pedaal en verbetert tegelijkertijd de ronde fietsbeweging of krachtoverbrenging, omdat je over bijna de hele trapbeweging aandrijving kunt leveren. Het verbetert ook je gevoel en controle op de fiets. Er zijn echter een paar dingen waar je rekening mee moet houden voordat je klikpedalen koopt en voor het eerst ermee gaat rijden.

In principe onderscheiden we drie hoofdgroepen van klikpedalen: klikpedalen voor racefietsen en klikpedalen voor mountainbikes. Daarnaast zijn er ook klikpedalen voor toerfietsen. Elke subcategorie heeft zijn eigen type pedalen. In het volgende laten we je kennismaken met de belangrijkste soorten klikpedalen.

Racefietsklikpedalen gebruik je met plastic schoenplaatjes die je aan de racefietsschoen bevestigt via drie gaatjes. Dit zorgt voor een zo groot mogelijk contactoppervlak om een optimale krachtoverbrenging tussen voet en pedaal te garanderen. Bovendien zijn klikpedalen qua gewicht en aerodynamica geoptimaliseerd voor gebruik op de weg.

De meest gangbare systemen voor racefietsklikpedalen zijn Shimano SPD-SL en Look Kéo pedalen, gevolgd door modellen van de fabrikanten Speedplay en Time. Andere fabrikanten maken gebruik van bestaande standaarden, zodat bijvoorbeeld pedalen van Garmin of Favero compatibel zijn met de gewone schoenplaatjes van Shimano of Look. De manier waarop de pedaalsystemen werken, lijkt sterk op elkaar - alleen de Speedplay-pedalen met hun karakteristieke lollyvormige pedaalstuk zijn duidelijk anders: hier zit het klikmechanisme direct in het schoenplaatje in plaats van in het pedaal.

Belangrijke info over klikpedalen voor racefietsen:

• kunststof pedaalplaten met een breed contactoppervlak
• pedaalplaten vereisen montage via drie of vier gaten aan de schoen
• laag gewicht en geoptimaliseerde aerodynamica
• slechts beperkt geschikt om met fietsschoenen mee te lopen

Pedalen en schoenen voor off-road-gebruik zijn robuuster, maar ook wat zwaarder dan klikpedalen voor de racefiets. Ze zijn ontworpen om het afstappen en lopen op ruw terrein probleemloos mogelijk te maken en om te functioneren in de meest veeleisende omstandigheden, zoals in de modder. De schoenplaatjes van MTB-klikpedalen zijn meestal kleiner, platter en, om slijtageredenen, van metaal. Je maakt ze aan de MTB-schoen vast met een tweegaatsbevestiging. Anders dan bij racefietspedalen kun je bij MTB-klikpedalen meestal van meerdere kanten in het pedaal komen. Dit maakt het gemakkelijker om in te klikken, ook als het mechanisme aan één kant bijvoorbeeld verstopt is geraakt met vuil.

Het populairste pedaalsysteem voor off-road gebruik op mountainbikes, gravelfietsen en cyclocrossfietsen is SPD - oorspronkelijk ontwikkeld door Shimano. SPD-klikpedalen worden als bijzonder betrouwbaar beschouwd. Andere populaire kliksystemen voor MTB-pedalen komen van de fabrikanten Crankbrothers en Time.

Belangrijkste info over MTB-klikpedalen:

• kleine metalen schoenplaatjes
• robuuster en zwaarder
• toegang van verschillende kanten
• Lopen met fietsschoenen is probleemloos mogelijk.

Naast pure MTB-klikpedalen zijn er ook combinatiepedalen die een kliksysteem combineren met een extra, vlak contactoppervlak. Ze worden meestal gebruikt door toerfietsers. Maar deze pedalen zijn ook een populaire keuze voor het dagelijkse woon-werkverkeer.
De reden: dankzij de platte kant kun je op deze pedalen ook heel comfortabel rijden met normale straatschoenen of sneakers. Wil je het sportiever aanpakken en bijvoorbeeld een langere fietstocht maken, dan klik je in de klikzijde in. Pedalen die meer allround zijn, bestaan niet!

• Deze modellen hebben aan één kant een kliksysteem, terwijl de andere kant een klassiek platformpedaal is.
• Bij deze pedalen ligt de nadruk niet op gewicht maar op comfort.
• Lopen kan zonder problemen met fietsschoenen.

Bij vermogensmeterpedalen is er een vierde groep klikpedalen, eigenlijk een subcategorie van racefiets- en mountainbike-pedalen. Als je je fiets wilt uitbreiden met een vermogensmeter om je trainingsbelasting beter te sturen, bieden vermogensmeters met behulp van pedalen je een gemakkelijke en betaalbare instap in Watt-gecontroleerde training.
Vergeleken met andere vermogensmetersystemen in de naaf, crank-armen of crank-assen kun je Watt-meter-pedalen veel gemakkelijker installeren en kun je ze met weinig moeite tussen fietsen wisselen. Dit betekent dat je de pedalen ook tijdens trainingskampen gemakkelijk op een huurfiets kunt monteren. Zo leveren ze je het hele jaar door nauwkeurige metingen.

Belangrijkste info over pedaalgestuurde powermeters:

• goedkope en goede powermeters als instap in Watt-gestuurde training
• gemakkelijk te monteren en snel te wisselen tussen fietsen
• verkrijgbaar met kliksystemen voor MTB en racefietsen

Als je je fiets wilt ombouwen naar een klikpedaalsysteem, heb je een set pedalen, schoenplaatjes en compatibele fietsschoenen nodig. Elke fabrikant van pedalen gebruikt specifieke schoenplaatjes, en niet alle schoenplaatjes zijn automatisch compatibel met alle schoenmodellen. Aan de schoenplaatjes kun je zien met welke pedaalsystemen je fietsschoenen compatibel zijn:

• MTB-schoenen zijn uitgerust met het (2-gaats) SPD-schoenplaatje: de twee gaten zitten centraal aan de voorkant van de voet en direct naast elkaar.
• Racefietsschoenen hebben meestal een (3-gaats) Look/SPD-SL/Xpedo-schoenplaathouder; in de professionele sector ook 4-gaats voor Speedplay.
• Sommige schoenfabrikanten gebruiken ook dubbele gaten, zodat je kunt kiezen of je de schoenen met weg- of MTB-klikpedalen wilt gebruiken.

Er zijn ook verschillen in bewegingsvrijheid van de respectievelijke pedalen. Controleer voor je koopt altijd, hoeveel bewegingsvrijheid je bij een pedaal of schoenplaatjes hebt. Bij BIKE24 vermelden we daarom de respectievelijke bewegingsvrijheid voor elk model en zijn schoenplaatjes in de productbeschrijving.

Heb je de juiste klikpedalen voor jou gevonden? Spring dan op je fiets! Hier zijn drie tips, om je eerste rit soepel te laten verlopen:

• Neem de tijd om je schoenplaatjes zorgvuldig te monteren en af te stellen. Dit voorkomt pijn door een verkeerde stand van je voeten. Sjablonen voor de positie van de schoenplaten kunnen daarbij handig zijn.
• Zet de kleine schroef voor de ontgrendelingshardheid van je klikpedalen in het begin op zo weinig mogelijk weerstand. Op deze manier is zelfs een beetje druk genoeg om je voet los te maken van de verbinding.
• Oefen het in- en uitklikken uitgebreid, zodat je in elke situatie snel en veilig in en uit het pedaal kunt stappen.

• Met klikpedalen kun je je voet stevig aan de fiets bevestigen, op een manier die vergelijkbaar is met een skibinding.
• Ze worden vooral gebruikt op racefietsen en mountainbikes. Ook toerfietsers rijden er soms graag mee. 
• Ambitieuze sporters vertrouwen op pedalen met vermogensmeters.
• Als je je fiets wilt ombouwen naar een klikpedaalsysteem, heb je niet alleen een set pedalen nodig, maar ook geschikte schoenplaatjes en compatibele fietsschoenen.

Opmerking: elke fabrikant gebruikt andere schoenplaatjes en voorgeboorde gaten. Dit betekent, dat niet alle schoenplaatjes automatisch compatibel zijn met alle schoenmodellen.