Wat is een fietsstuurpen?
De fietsstuurpen is een onderdeel dat er eenvoudig uitziet en tussen het stuur en het balhoofd van de fiets boven de stuurbuis van de vork wordt gemonteerd. Hij dient als verbinding tussen de twee en draagt bij aan de geometrie van de fiets, zodat het ontwerp ervan vooral invloed heeft op ons rijcomfort. Dit comfort stelt ons in staat om meer risico's te nemen in gevaarlijke situaties, vooral wanneer de stabiliteit van de fiets in gevaar komt door de snelheid.
De stuurpen maakt het bijvoorbeeld mogelijk om vlakker en wendbaarder te sturen, en de stuurinrichting zelf profiteert er ook van, want hoe wendbaarder deze is, hoe kleiner de kans op schade aan de onderdelen.
Op zich verlegt de stuurpen je grenzen, omdat comfort een positief effect heeft op je lichaamshouding en je weet, welke voordelen een paar centimeter in termen van snelheid opleveren.
Hoe kies ik de juiste fietsstuurpen?
Ten eerste moet je rekening houden met het type fiets waarop je hem wilt monteren. Er zijn MTB-stuurpennen, racefietsstuurpennen en BMX-stuurpennen op de markt. Hoewel de voordelen van de respectieve modellen vergelijkbaar zijn, verschilt de stijfheid van de afzonderlijke disciplines, van de materialen tot het design van de stuurpen zelf.
De overgrote meerderheid van de stuurpennen bestaat uit aluminium. Er zijn ook stuurpennen van carbon, zij het in kleinere aantallen, omdat een van de belangrijkste kenmerken van de stuurpen is, dat hij stevig moet zijn en er onder alle omstandigheden op moet kunnen vertrouwen. Stuurpennen van carbon daarentegen zijn licht van gewicht en worden aanbevolen voor gevorderde fietsers, die met hun ervaring weten hoe ze elke verandering in het design en het gewicht van hun fiets moeten compenseren. Hoewel stuurpennen nauwelijks van elkaar verschillen, zorgt elk materiaal voor een ander rijgedrag.
Maar de factor die echt bepalend is voor een juist of verkeerd gebruik van een fietsstuurpen is de lengte. Stuurpennen zijn er in verschillende lengtes, waarbij langere stuurpennen het je gemakkelijker maken, om voorover te buigen. De middellange en korte stuurpennen bevorderen een rechtere houding en zijn ideaal voor minder inspannende ritten. Het is daarom in eerste instantie essentieel te weten, op welke fiets je de stuurpen wilt monteren. En natuurlijk kan het geen kwaad om in gedachten te houden hoe je fietst, want misschien ben je niet zo flexibel als je denkt en is de extra lengte die de stuurpen biedt onnodig.
Soorten stuurpennen
De twee soorten fietsstuurpennen op de markt verschillen in de manier waarop ze aan het frame worden bevestigd.
Stuurpennen met schroefdraad zijn te vinden op klassieke fietsmodellen. Hoewel ze niet uit de mode zijn geraakt, zijn ze bij nieuwe fietsen minder gebruikelijk. Dit type stuurpen wordt geïnstalleerd in de stuurbuis van de vork en bovenaan vastgezet met een bout. De bout oefent de nodige druk uit, om de stuurpen stevig op zijn plaats te houden.
Schroefdraadloze stuurpennen, ook wel Ahead-systeem genoemd, komen tegenwoordig vaker voor. Ze hebben een cilindrische vorm van ongeveer 10 cm lang en worden tussen het stuur en de vork gemonteerd. Hoewel ze ook bouten hebben die de bevestiging aan de stuurbuis verstevigen, maken ze een kleine verschuiving op de verticale as van de vork mogelijk en veranderen ze dus het algehele gedrag van de fiets.
Stuurpenafstanden
Het design van fietsstuurpennen varieert, afhankelijk van het beoogde gebruik. Voor prestatiegericht rijden, zoals in wedstrijden, is een lange stuurpen van meer dan 100 mm wenselijk.
De gewone fietser daarentegen geeft de voorkeur aan stuurpennen tussen de 60 en 100 mm. Waarom? Omdat je houding dan ongetwijfeld rechterop en dus prettiger is. Dit kan worden gecombineerd met een hoek van 10-15° om comfortabeler te rijden.
Het extreemste geval doet zich voor bij MTB en de meer veeleisende modaliteiten, waar de stuurpennen kort zijn (0 tot 60 mm) en de hellingshoek kan oplopen tot 20°. Het idee is, om een hoge wendbaarheid te krijgen met je lichaamspositie, die meestal wordt bereikt door een naar achteren verplaatste positie.
In hoogte verstelbare stuurpennen
Een ander kenmerk van een aantal fietsstuurpennen is de mogelijkheid, om de hoogte waarop de fietser zit, aan te passen. De stuurpennen kunnen lang of kort zijn, maar er moet altijd rekening worden gehouden met de lengte van de fietser en de vereisten van de betreffende discipline.
Hoe korter ze zijn, hoe meer controle je over de fiets hebt. Je ziet dit meestal bij all-mountain- of enduro-fietsen of bij kleine fietsen.
Langere verstelbare stuurpennen daarentegen komen meestal voor op racefietsen, waarbij de fietser meer op aerodynamica let dan op comfort. Ze zijn ook geschikt voor grotere fietsers.
Doorsnede stuurpen fiets
Hoewel de compatibiliteit groot is, zijn fietsstuurpennen ontworpen voor verschillende soorten sturen. Om erachter te komen welke stuurpen de juiste is, moet je kijken naar de diameter van het stuur. Op basis hiervan zijn er drie soorten stuurpennen:
- 26 mm of 25,8 mm: twee bijna identieke maten, die verwijzen naar smalle, ouderwetse sturen.
- 31,8 mm: deze wordt ook wel oversize genoemd en is het populairst op de markt. Dit wordt gekenmerkt door een grotere breedte en stijfheid.
- 35 mm: dit stuur is vooral te vinden op mountainbikes. Het is het meest robuust, het stijfst en meest betrouwbaar.